شهرستان نیشابور دومین شهر بزرگ گردشگری خراسان رضوی و اولین شهر گردشگری تاریخی در این استان به شمار می رود و در صورت مستقل شدن و تشکیل استان خراسان مرکزی این شهر به عنوان مرکز استان خراسان مرکزی بی شک می تواند از تمام پتانسیل های گردشگری نیشابور استفاده کند و خود را به یکی از قطب های اصلی منطقه ی شرق کشور تبدیل کند.
شهرستان نیشابور در بخش های تاریخی ، مذهبی ، علمی ، طبیعت و آب و هوایی دارای پتانسیل های بسیاری است، شهرستان نیشابور را شهری چهار فصل می نامند چرا که شما در زمستان می توانید هم اسکی روی برف را و هم کویر نوردی را در آن تجربه کنید.
ابر شهر نیشابور را بیشتر از نام خیام و عطار و کمال الملک می شناسند اما فیروزه ی آن شهرتی جهانی دارد و همینطور پایتخت آلوی جهان هست و در بخش گردشگری ماسوله ی خراسان و طبیعت زیبا و آبشار های مرتفع و همینطور مناطق کوهستانی زیبایی را دارد که همیشه این منابع الهی را گردشگران دوست داشته اند و یکی از دلایلی که جمعیت از شهرهای دیگر برای سکونت و آرامش به این شهر می آیند آب و هوا و طبیعت آن است.
در این پست ما به مناطق اصلی گردشگری تاریخی این شهرستان اشاره کوتاهی می کنیم و در پست های بعدی تک تک مناطق را مورد بررسی قرار می دهیم.
پیشنهاد میکنم همراه با مطالعه ی این مطلب، مطالب گذشته ی سایت تک کارت مربوط به گردشگری نیشابور را مطالعه کنید تا بیشتر و بهتر با نیشابور آشنا شوید:
طبیعتگردی نیشابور
گردشگری مذهبی نیشابور
سایر نقاط دیدنی نیشابور
گردشگری تاریخی
شهرستان نیشابور یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران است و تنها شهری در ایران است که با وجود بارها ویران شدن باز هم توانسته خود را بازسازی کند و به ابر شهری در این سرزمین تبدیل شود و تنها شهری در ایران است که سابقه ی ۲ بار پایتخت کشور شدن را دارد. وجود سابقه ی تاریخی شهرستان نیشابور، این شهر را تبدیل به ابرشهری تاریخی کرده و رتبه ی اول استان های خراسان را در بحث گردشگری تاریخی به خود اختصاص داده است.حال با سایت تک کارت همراه باشید تا شما را با مهمترین بخش های گردشگری تاریخی این ابر شهر آشنا کنیم:
آرامگاه خیام
خیام نیشابوری، همهچیزدان، فیلسوف، موسیقی دان ،فیزیکدان، ادیب، عارف، مفسر، شیمیدان، زیستشناس، زمینشناس، دینشناس، ریاضیدان، ستارهشناس، شاعر رباعیسرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی است. گرچه جایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی اوست و لقبش «حجّهالحق» بودهاست، ولی آوازهٔ وی مدیون رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد. رباعیات خیام به بیشترِ زبانهای زنده برگردان شدهاست. آوازهٔ وی در غرب بهطور مشخص بیشتر مدیون ترجمهٔ ادوارد فیتزجرالد از رباعیات او به زبان انگلیسی است.
هوشنگ سیحون دربارهٔ سازههای پیرامون آرامگاه خیام گفته: دور تا دور برج در کنار چشمه سارها، یک دایره وسیع به مرکز خود برج ساخته شد. همه از سنگ گرانیت با اجزاء مثلثی شکل و تورفتگیها و برون آمدگیهایی که تا اندازهای شکل خیمه را تداعی میکنند و این اشاره به نام خیام است. چون پدرش خیمه دوز بود و نام او به همین مناسبت انتخاب شد… از طرف دیگر حوضها را با کاشی فیروزه داریم که در مجموع قسمتی از ستاره را نشان میدهند، به تعداد هفت پر به مفهوم هفت فلک و هفت آسمان و هفت تپه که باز اشاره به افلاک و نجوم، دانش دیگر خیام است. روی هم رفته مجموعه در یک حال و هوای شاعرانه با درختان تنومند در اطرافش ساخته شد و همانطور که خواست خود خیام بوده کاملاً باز است و مزارش در بهاران گل افشان.تک کارت
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
آرامگاه عطار
آرامگاه عطار نیشابوری بنایی است تاریخی که در دوره تیموری و به فرمان امیر علیشیر نوایی بر روی سنگ قبر عطار نیشابوری ساخته شد. در دورههای پهلوی دوم مرمت کامل و دهه ۷۰ نیز مرمت مختصر شد. این آرامگاه در بلوار شادیاخ (عرفا کنونی) که از مناطق گردشگری شهر نیشابور می باشد واقع شده است. آرامگاه کمال الملک نیز در محوطه این بنا می باشد. این بنا در تاریخ ۱۸ آذر ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۱۷۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
فریدالدین عطار نیشابوری شاعر و عارف نامی ایران در حدود سال ۶۱۸ و با حملهی مغول به نیشابور درگذشت. آرامگاه وی در خیابان عرفان واقع در نیشابور کنونی هر ساله پذیرای علاقهمندان به ادب و فرهنگ ایرانی است. آرامگاه عطار از بناهای دوره امیر علیشیر نوایی است و در سده نهم هجری ساخته شدهاست. بنای کنونی آرامگاه دارای هشت ضلع و گنبدی کاشی کاری شده و چهار در ورودی است. در نمای بیرونی آن چهار غرفه کاشی کاری شده تعبیه شدهاست و در وسط بقعه، سنگ قبر عطار و یک ستون هشت ترکی به ارتفاع ۳ متر وجود دارد.تک کارت
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
مقالات خود را ارسال کنید و جایزه بگیرید
آرامگاه کمال الملک
محمد غفاری (۱۲۲۶ – ۲۷ مرداد ۱۳۱۹) معروف به کمالالمُلک، نقاش نامدار ایرانی بود. او در دورهٔ قاجار و اوایل دورهٔ پهلوی فعالیت داشت و یکی از مشهورترین و پرنفوذترین شخصیتهای تاریخ معاصر ایران بهشمار میآید. او برادرزاده صنیعالملک بود. وی از اعضای لژ فراماسونری ایران موسوم به بیداری بود.تک کارت
محل آرامگاه کمال الملک در نیشابور در نقشه از دو مدول (پیمون) مربعی شکل تشکیل شدهاست که مستطیلی با تناسب ۱ بر ۲ را میسازند. اضلاع مربع در نما با یک قوس نیم دایره خود نمایی میکنند؛ حجم بنا از قوسهایی متقاطع که بر روی اقطار مربع زده شدهاند پدید آمده که این فوسهای متقاطع، «تاقهای چهاربخش» را که در معماری سنتی ایران بسیار دیده شدهاند را تداعی میکنند و احتمالاً منبع الهام طراح نیز بودهاست. طراح با بهرهگیری خلاقانه از قوس و با پیچشی که در ایده کلی آن ایجاد کرده، به نتیجهای ظاهراً متفاوت با هندسهای پیچیده دست یافتهاست. این طرح نوآورانه با بهکارگیری سازه پوستهای بتنی اجرا شدهاست.
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
شهر کهن نیشابور
آثار و بقایای شهر کهن نیشابور در کناره جنوبشرقی شهر کنونی نیشابور بهصورت تپههای باستانی قرار گرفته است و با نامهای «کهن دژ»، «آلپ ارسلان»، «سبزپوشان»، «شادیاخ»، «تپه مدرسه»، «بازار»، «قنات تپه» و «تپه تاکستان» مشهور هستند.
از این میان «تپههای طرب آباد»، «سبزپوشان» و «قنات» در سالهای ۱۳۱۵ و ۱۳۱۸ شمسی توسط هیئت باستانشناسی موزه متروپولتین و شهر کهنه نیشابور در سال ۱۳۸۴ به دست هیئتی ایرانی-فرانسوی مورد کاوش قرار گرفت.تک کارت
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
شادیاخ
شادْیاخ یا شادی کاخ یا شادی یاخ یکی از محلههای شهر کهن نیشابور بودهاست که از اوایل سدهٔ سوم هجری مسکونی شده و تا سال ۶۶۹ هجری قمری که زمینلرزه آن را در هم درنوردیده، اهمیت ویژهای داشتهاست. این محله به سبب کاخی که عبدالله بن طاهر به نام شادیاخ در آن بنا نهاد به این نام شهرت یافت. این محله یکی از محلههای اشراف نشین نیشابور در گذشته و محل سکونت و زندگی امیران پادشاهان هنرمندان و نویسندگان درباری بوده. به طوری که امیران سلسلههای طاهریان و سلجوقیان مرکزشان در نیشابور این کاخ معروف بودهاست. ویرانی این کاخ با همزمان حمله مغول به نیشابور بود و با زلزله ۱۲۸۱ دیگر کاملاً متروک و مدفون شد. شادیاخ نام کاخ محله باغ اطراف این منطقه در نیشابور نیز بودهاست.
این مکان اکنون یکی از مراکز باستانشناسی در نیشابور است که بخشی از بقایای شهر کهن نیشابور از مثال: سکه های طلا و تکه کوزه های قیمتی و هزاران ساله در زیر این محل نهفتهاست.تک کارت
این محوطه، در شمار آثار تاریخی ملی ایران بهشمار میرود و شماره ثبت آن ۱۰۹۱۰ میباشد.
در پشت این محوطه تاریخی، تپه ای باستانی وجود دارد که متأسفانه به پیست موتور تبدیل شده است و هیچ گونه حفاظتی از آن صورت نمیگیرد و در معرض تخریب کامل قرار دارد.
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
مقالات خود را ارسال کنید و جایزه بگیرید
رباط شاه عباسی
کاروانسرای نیشابور که به رباط شاهعباسی شهرت دارد، از بناهای تاریخی و زیبای نیشابور است که در دوران حکومت «شاه عباس صفوی» ساخته شده و امروزه یکی از موزههای دیدنی شهر تاریخی نیشابور محسوب میشود.
این کاروانسرا در دوره قاجاریه، مدتی بهعنوان نوانخانه و محل نگهداری ایتام و مستمندان به کار برده میشد و در دوره پهلوی نیز به پادگان نظامی ژاندارمری تبدیل گشت. بعد از انقلاب، مدتی در اختیار جهاد سازندگی بود تا اینکه در سال ۱۳۶۷ به میراث فرهنگی تحویل و بازسازی آن شروع شد و پس از آن در سال ۱۳۷۴ همزمان با برپایی کنگره جهانی بزرگداشت عطار نیشابوری، تحت عنوان «مجموعه فرهنگی» و «موزه» (گنجینه) شروع به فعالیت کرد.تک کارت
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
موزه باستان شناسی نیشابور
موزه باستانشناسی نیشابور شامل ۱۵۰ قطعه سفال دوران مختلف تاریخی و نیز ۷۵ سکه شامل دوران تاریخی و دوران اسلامی است که به عنوان بزرگترین موزه باستانشناسی واقع در بزرگترین ساختمان تاریخی شرق کشور افتتاح شد.
افزون بر ۲۰۰ قطعه شی تاریخی از هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوران قاجار شامل ظروف سفالی، مسکوکات اشکانی تا سلجوقی، ظروف سنگی و شیشهای به همراه یک اسکلت مکشوفه از تپه برج نیشابور در این موزه وجود دارد. اهمیت این اسکلت که بیش از پنج هزار سال قدمت دارد، برای قطعات فیروزهای است که به همراه آن کشف شدند و نشانگر قدمت صنعت فیروزهتراشی در نیشابور است. این موزه بهعنوان یکی از جاذبه های گردشگری نیشابور، میزبان گردشگران و بازدیدکنندگان است.تک کارت
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
بازار سرپوش
بازار سرپوش، بازاری تاریخی و قدیمی است که بهعلت سرپوشیده و مسقف بودن به «بازار سرپوش» میان مردم نیشابور معروف شده است. قدمت این بازار تاریخی و سنتی به دوران صفویه میرسد و در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت شده است. بازار سرپوش، یکی از قدیمیترین و مهمترین بازارهای سنتی خراسان بزرگ به شمار میآید که در نوع خود منحصربهفرد بوده و پیشینه آن، به دوره صفویه میرسد. «بازار سرپوشیده نیشابور» به شماره ۶۷۳۹ در تاریخ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰، در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.تک کارت
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
مقالات خود را ارسال کنید و جایزه بگیرید
باغ و عمارت امین الاسلامی
عمارت و باغ زیبای امین الاسلامی که در زمان پهلوی ساخته شده است، در گذشته متعلق به مرحوم «ابوالحسن امین الاسلامی» بوده است. باغ زیبای این عمارت که از درختان بلندی چون چنار، کاج، شمشاد، توت و گردو تشکیل میشود، نمونه بارزی از هنر باغسازی اصیل ایرانی است.تک کارت
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
گنبدهای شه میر
گنبدهای آجری شهمیر که «مهرآباد»، «مهراوا» و «شادمهر»، نیز نامیده میشوند، از مهمترین بناهای تاریخی نیشابور هستند. گنبد بزرگتر در دوران سلجوقی ساخته شده و به نظر میرسد که آرامگاه شخصی که این بنا به خاطر او ساخته شده در این محل باشد. گنبد کوچکتر در دوره ایلخانی ساخته شده و هنوز اطلاعات درستی در مورد آن وجود ندارد.
با توجه به اطلاعات موجود، هنوز ابهاماتی در مورد گذشته پر فراز و نشیب محوطه تاریخی مهراوا وجود دارد و به عقیده برخی تاریخنگاران، وجود کلمه مهر در نامهای محوطه، از ارتباط تاریخی آن با آیینهای مهرپرستی ایران پیش از اسلام نشان میدهد که با وجود آتشکده آذربرزینمهر در ریوند نیشابور و رواج آیین زرتشت در زمان حکومت ساسانیان و پیش از آن، ارتباط دارد.تک کارت
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
مقالات خود را ارسال کنید و جایزه بگیرید
دبیرستان و میدان خیام نیشابور
دبیرستان عمر خیّام با نام رسمی دبیرستان حکیم عمر خیّام نیشابوری، (ساختهٔ :۱۹۴۰م) کهنترین دبیرستان و آموزشگاه نوین در نیشابور و استان خراسان است که درگاهش به روی میدان خیام است. این دبیرستان در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ در آثار ملی ایران با شمارهٔ ۵۹۰۲ ثبت شد. شعارش «توانا بود هر که دانا بود» و مساحتش حدود ۹۰۰۰ متر است. هر ساله همزمان با روز ملی عمر خیام، زنگی به یادبود او در این مدرسه نواخته میشود و مراسمی نیز برپا میگردد.
در مقابل دبیرستان خیام میدانی قرار دارد به نام میدان خیام، سنگ مزار قدیمی خیام (پیش از ساخت بنای جدید آرامگاه خیام توسط استاد هوشنگ سیحون ) پس از ساخت بنای جدید به این مکان انتقال یافت و می توانید از دیدن گذشته و مقایسه ی آن با معماری جدید و زیبای آرامگاه خیام لذت ببرید.تک کارت
برای مشاهده اندازه کامل روی عکس کلیک کنید
زنده باد ایران کوچک